Mechanizmy uzależnienia 

Mechanizmy uzależnienia 

Alkoholizm nie bez powodu nazywany jest podstępną chorobą. Sprawia ona, że alkoholik zaprzecza jej istnieniu, mimo że widać przykre konsekwencje uzależnienia. Psychika alkoholika broni się jednak przed uznaniem trudnej prawdy - tak powstają mechanizmy uzależnienia od alkoholu. Jakie są ich rodzaje? Podpowiadamy, jak pomóc alkoholikowi, który nie wierzy w swoją chorobę.

Jakie są mechanizmy uzależnienia?

W wyniku długotrwałych badań nad chorobą alkoholową wyróżniono trzy podstawowe mechanizmy obronne alkoholika. Są to:

• system iluzji i zaprzeczeń,
• nałogowe regulowanie emocji,
• mechanizm rozproszonego i rozdwojonego "Ja".

Mechanizm iluzji i zaprzeczeń - przykłady

Alkoholik żyje w nierealnym świecie. Nieustannie zaprzecza, że ma jakikolwiek problem z alkoholem. Cel takich zabiegów jest jeden - umożliwić sobie komfortowe picie. Rodzina i znajomi chorego przeważnie usiłują wyjaśnić mu, że powinien zapisać się na terapię dla uzależnionych. Jak wówczas reaguje alkoholik, u którego działa mechanizm iluzji i zaprzeczeń? Przykłady prezentujemy poniżej.

• oskarżanie otoczenia - "Muszę się napić, bo mnie stresujesz".
• odwracanie uwagi od problemu - "A wiesz, co zrobił mój kolega? To on ma problem!".
• bagatelizowanie konsekwencji - "No i co się stało? To był tylko jedna kolejeczka!".
• zaprzeczanie - "Nie jestem alkoholikiem, w każdej chwili mogę przestać pić".
• usprawiedliwianie picia - "Awansowałem, musiałem to uczcić!".

Inne mechanizmy uzależnienia

Oprócz systemu iluzji i zaprzeczeń alkoholik ulega dwóm innym mechanizmom. Pierwszy z nich, czyli nałogowa regulacja uczuć, polega na tym, że chory traktuje każdy stan emocjonalny jako pragnienie alkoholu. Nieważne, czy w danej chwili się zezłości, zmartwi czy ucieszy. Każda okazja stanowi dobry pretekst do sięgnięcia po kieliszek. Tym samym osoba uzależniona usiłuje zmienić swój nastrój za pomocą procentów i nie potrafi radzić sobie z emocjami bez używki.

Z kolei w wyniku mechanizmu rozproszonego i rozdwojonego "Ja" u alkoholika kształtuje się zaburzony obraz tożsamości. Choremu wydaje się, że po wypiciu staje się lepszym, ciekawszym, silniejszym człowiekiem. Chwile trzeźwości łączą się z kolei z poczuciem wstydu, własnej kruchości i zaniżoną samooceną.

Jak pomóc alkoholikowi, który nie widzi problemu?

Jedynym sposobem, by pomóc osobie uzależnionej, jest nakłonienie jej do leczenia alkoholizmu. Tylko profesjonalna terapia może otworzyć alkoholikowi oczy na rządzące nim szkodliwe mechanizmy. Wielką rolę w zdrowieniu chorego odgrywa również grupa AA - wspólnota ludzi, którzy poznali manipulacje choroby alkoholowej na własnej skórze.